Eksplorując nieznane

Fantastyka naukowa – gatunek literacki lub filmowy, a także gry komputerowe o fabule osnutej na przewidywanych osiągnięciach nauki i techniki oraz ukazującej ich wpływ na życie jednostki lub społeczeństwa. Razem z fantasy i horrorem, fantastyka naukowa zaliczana jest do fantastyki.
Fantastyka naukowa najczęściej opisuje wydarzenia umiejscowione w przyszłości wobec czasów autora (lecz niekoniecznie) i opiera się na hipotetycznym rozwoju nauki i techniki. Utwór fantastycznonaukowy zawiera zwykle takie cechy jak: specyficzny typ czasoprzestrzeni, neologizmy związane z rozwojem techniki, kontakt z obcą cywilizacją, podróż w czasie, cudowne lub tragiczne skutki wynalazków technicznych i odkryć naukowych. Najważniejsza jest hipotetyczna zgodność wydarzeń ze współczesnym stanem wiedzy o nauce i technice.
Najbardziej charakterystyczne motywy utworów fikcji naukowej to umiejscowienie akcji na innych planetach, zamknięcie jej na pokładzie statku kosmicznego, wędrówka w czasie, kontakt z obcą cywilizacją. Akcja utworów fikcji naukowej może się jednak również odbywać w całości na Ziemi w nieznacznie tylko zmodyfikowanych przewidywaniach realiów bliskiej nam przyszłości, czy też w czasie równoległym do naszej rzeczywistości. Bywa także, że spora część akcji toczy się w przeszłości


Wśród czytelników panuje mocno błędne przekonanie, że science fiction to głównie nudne opisy podróży po przestrzeni kosmicznej, lub najeżone fachowym słownictwem i naukową terminologią powieści o nie wiadomo czym tak naprawdę. W ostatnich latach science fiction, zwłaszcza w naszym kraju zostało dość mocno zapomniane, niemniej nadal istnieje potężny zasób powieści sprzed kilkudziesięciu lat, nadal aktualnych, wręcz porażających swoją ponadczasowością. Niniejszym wyzwaniem chcę przybliżyć chociaż trochę wybrane utwory z tego gatunku i pokazać, że bynajmniej nie są one tak straszne, jak wydawać by się mogło. 


  1. Wyzwanie trwa od 1 stycznia do 31 grudnia 2014.
  2. Do wyzwania przystąpić może każda osoba prowadząca bloga lub publikująca swoje teksty w sieci. Deklarację złożyć można w każdej chwili.
  3. Deklarację można wyrazić za pomocą komentarza pod poniższą notką.
  4. Przystąpienie do wyzwania jest równoznaczne z umieszczeniem w dowolnym widocznym miejscu na własnym blogu banneru umieszczonego na dole wraz z podlinkowaniem go do niniejszej zakładki (w wyjątkowych przypadkach zgadzam się na samego linka).
  5. Cel główny: przeczytanie i zrecenzowanie najmniej jednej książki z tej tematyki w ciągu miesiąca. Osoby nieaktywne przez dwa miesiące pod rząd będą usuwane z listy uczestników.
  6. Po publikacji recenzji proszę o podlinkowanie jej w komentarzu pod niniejszą notką.
  7. Pod recenzją proszę o zamieszczenie informacji, że książka została przeczytana w ramach niniejszego wyzwania.
  8. Podsumowania tworzone będą na koniec każdego miesiąca.
  9. Recenzja powinna spełniać warunki typowe dla tego gatunku formy literackiej (nie może to być krótka notka, streszczenie lub opinia).
  10. Recenzja nie może być wcześniej publikowanym tekstem - do wyzwania liczą się teksty które w Internecie ukazały się po 1 stycznia 2014.
  11. Dla najaktywniejszych uczestników pod koniec roku przewidziane są nagrody związane z tematyką.
Lista zgłoszonych uczestników:
Pomocnicza lista lektur (opracowanie: Wojciech Sedeńko, plus wasze zeszłoroczne propozycje)
Zielony kolor: recenzje z 2013 roku
Niebieski kolor: recenzje z 2014 roku
  • "Autostopem przez galaktykę", Douglas Adams (Fraa Farara)
  • "Non stop", Brian W. Aldiss (Karol Zdechlik)
  • "Cieplarnia", Brian W. Aldiss  (Salantor)  (Karol Zdechlik)
  • "Siwobrody", Brian W. Aldiss
  • "Trylogia Helikonii", Brian W. Aldiss (Nutinka)
  • "Równi bogom", Isaac Asimov (Fraa Farara)
  • "Fundacja", Isaac Asimov
  • "Roboty z Planety Świtu", Issac Asimov (Fraa Farara)
  • "Świat robotów", Isaac Asimov (Fraa Farara)
  • "Roboty i imperium", Isaac Asimov (Fraa Farara)
  • "Koniec wieczności", Isaac Asimov (Fraa Farara)
  • "Nagie słońce", Isaac Asimov (Fraa Farara)
  • "Ja, robot", Isaac Asimov (Fenrir)
  • "Pozytonowy detektyw", Isaac Asimov  (Fraa Farara), (Silaqui)
  • "Fabryka os", Iain Banks  (Agnieszka)
  • "Eon", Greg Bear
  • "Radio Darwina", Greg Bear
  • "Gwiazdy moim przeznaczeniem", Alfred Bester (Nutinka)
  • "Człowiek do przeróbki", Alfred Bester
  • "Kwestia sumienia", James Blish
  • "Próg nieśmiertelności", Krzysztof Boruń (Silaqui)
  • "Toccata", Krzysztof Boruń (Silaqui)
  • "Ósmy krąg piekieł", Krzysztof Boruń (Karol Zdechlik)
  • "Mars", Ben Bova
  • "451 Fahrenheita", Ray Bradbury (przynadziei)
  • "Kroniki marsjańskie", Ray Bradbury (Fraa Farara)
  • "Człowiek ilustrowany", Ray Bradbury
  • "Gwiezdny przypływ", David Brin
  • "Przełęcz. Osada", Kir Bułyczow
  • "Miasto na Górze", Kir Bułyczow
  • "Mechaniczna pomarańcza", Anthony Burgess
  • "Rozpustne nasienie", Anthony Burgess (przynadziei)
  • "Przypowieść o talentach", Octavia E. Butler
  • "Głupcy", Pat Cadigan
  • "Planeta spisek", Orson Scott Card  (prosperiusz)
  • "Gra Endera", Orson Scott Card (przynadziei)
  • "Mówca umarłych", Orson Scott Card (prosperiusz)
  • "Glizdawce", Orson Scott Card (prosperiusz)
  • "Cyteen", C. J. Cherryh
  • "Stacja Podspodzie", C. J. Cherryh
  • "40000 z Gehenny", C. J. Cherryh
  • "Śmierć trawy", John Christopher
  • "Spotkanie z Ramą", Arthur C. Clarke (Fraa Farara)
  • "Odyseja kosmiczna", Arthur C. Clarke (Fenrir)
  • "Koniec dzieciństwa", Arthur C. Clarke (Fraa Farara)
  • "Miasto i gwiazdy", Arthur C. Clarke (Fraa Farara)
  • "Pieśni dalekiej Ziemi", Arthur C. Clarke (Fraa Farara)
  • "Fontanny raju", Artur C. Clarke (Fraa Farara)
  • "Inwazja jaszczurów", Karel Capek
  • "R.U.R.", Karel Capek
  • "Babel 17", Samuel R. Delany
  • "Nova", Samuel R. Delany
  • Gwiazda Imperium", Samuel R. Delany (Agnieszka Hoffman)
  • "Raport mniejszości", Philip K. Dick (Fraa Farara)
  • "Słoneczna loteria", Philip K. Dick
  • "Ubik", Philip K. Dick
  • "Czy androidy marzą o elektrycznych owcach?", Philip K. Dick (Fraa Farara)
  • "Valis", Philip K. Dick
  • "Świat Jonesa", Philip K. Dick (Fenrir)
  • "Człowiek z Wysokiego Zamku", Philip K. Dick (przynadziei)
  • "Druciarz Galaktyki", Philip K. Dick
  • "Marsjański poślizg w czasie", Philip K. Dick (Fraa Farara)
  • "Płyńcie łzy moje, rzekł policjant", Philip K. Dick
  • "Trzy stygmaty Palmera Eldrichta", Philip K. Dick
  • "Słuchacze", James E. Gunn (Karol Zdechlik)
  • "Diaspora", Greg Egan
  • "Kwarantanna", Greg Egan
  • "Miasto permutacji", Greg Egan
  • "Niebezpieczne wizje", Harlan Ellison
  • "Gdzie wasze ciała porzucone", Philip Jose Farmer
  • "Neuromancer", William Gibson
  • "Trylogia Arabeska", Jon Courtenay Grimwodd
  • "Wieczna wojna", Joe Haldeman
  • "Przestrzeni! Przestrzeni!", Harry Harrison (Fraa Farara)
  • "Planeta śmierci", Harry Harrison (Pijewoda) (Agnieszka Hoffman)
  • "Żołnierze kosmosu", Robert A. Heinlein
  • "Obcy w obcym kraju", Robert A. Heinlein
  • "Władcy marionetek", Robert A. Heinlein
  • "Dzieci Matuzalema", Robert A. Heinlein
  • "Diuna", Frank Herbert (Fraa Farara)
  • "Mesjasz Diuny", Frank Herbert
  • "Dzieci Diuny", Frank Herbert (Fenrir)
  • "Bóg Imperator Diuny", Frank Herbert (Fenrir)
  • "Heretycy Diuny", Frank Herbert
  • "Kapitularz Diuną", Frank Herbert
  • "Nowy wspaniały świat", Aldous Huxley  (Anek7), (Moreni) (Krzysztof Salwiczek)
  • "Stos kłopotow", Henry Kuttner  (Anek7)
  • "Wydziedziczeni", Ursula K. Le Guin
  • "Świat Rocannona", Ursule K. Le Guin (Agnieszka)(Viv)
  • "Miasto złudzeń", Ursula K. Le Guin (Moreni)
  • "Wędrowiec", Fritz Leiber
  • "Wielki czas", Fritz Leiber
  • "Niezwyciężony", Stanisław Lem  (Silaqui)(przynadziei)
  • "Solaris", Stanisław Lem  (przynadziei)
  • "Fiasko", Stanisław Lem (Fraa Farara)
  • "Wizja lokalna", Stanisław Lem
  • "Dzienniki gwiazdowe", Stanisław Lem (Fraa Farara)
  • "Kongres futurologiczny", Stanisław Lem  (Fraa Farara)
  • "Pokój na Ziemi", Stanisław Lem (Fraa Farara)
  • "Eden", Stanisław Lem
  • "Powrót z gwiazd", Stanisław Lem
  • "Beyond Apollo", Barry Malzberg
  • "Krople światła", Rafael Marin
  • "Światło się mroczy", George R. R. Martin
  • "Boża maszyneria", Jack McDevitt
  • "Stan niewolności", Bujold McMaster
  • "Kantyk dla Leibowitza", Walter M. Miller
  • "Stuktor Bohra", Linda Nagata
  • "Pierścień", Larry Niven
  • "Arsenał", Marek Oramus
  • "Senni zwycięzcy", Marek Oramus
  • "Rok 1984", George Orwell
  • "Gateway", Frederik Pohl
  • "Człowiek Plus", Frederik Pohl
  • "Wrota Anubisa", Tim Powers
  • "Santiago", Mike Resnick
  • "Czerwony Mars", Kim Stanley Robinson
  • "Frankenstein", Mary Shelley
  • "Człowiek w labiryncie", Robert Silverberg
  • "Czas przemian", Robert Silverberg
  • "W dół do ziemi", Robert Silverberg (Pijewoda)
  • "Księga czaszek", Robert Silverberg
  • "Umierając żyjemy" Robert Silverberg (Agnieszka Hofmann)
  • "Zamek Lorda Valentine'a", Robert Silverberg (Silaqui)
  • "Kroniki Majipooru", Robert Silverberg (Silaqui)
  • "Valentine Pontifex", Robert Silverberg (Silaqui)
  • "Stacja tranzytowa", Clifford D. Simak
  • "Miasto", Clifford D. Simak
  • "Transakcja", Clifford D. Simak
  • "Czas jest najprostszą rzeczą", Clifford D. Simak
  • "Hyperion", Dan Simmons 
  • "Upadek Hyperiona", Dan Simmons 
  • "Dalekie szlaki", Siergiej Sniegow
  • "Galaktyczny zwiad", Siergiej Sniegow   (Oisaj)
  • "Dziwny John", Olaf Stapledon
  • "Pierwsi i ostatni ludzie", Olaf Stapledon
  • "Diamentowy wiek", Neal Stephenson (Agnieszka)
  • "Zamieć", Neal Stephenson
  • "Przenicowany świat", A. B. Strugaccy
  • "Piknik na skraju drogi", A. B. Strugaccy, (Krzysztof Salwiczek)
  • "Trudno być bogiem", A. B. Strugaccy  (DoXtradus)(Fraa Farara)
  • "Ślimak na zboczu", A. B. Strugaccy
  • "Poniedziałek zaczyna się w sobotę", A. B. Strugaccy
  • "W krainie purpurowych obłoków", Arkadij i Borys Strugaccy (Julka)
  • "Więcej niż człowiek", Theodore Sturgeon
  • "Rok naszej wojny", Steph Swainston
  • "Trylogia kosmiczna", Andrzej Trepka, Krzysztof Boruń
  • "Umierająca Ziemia", Jack Vance  (Moreni)
  • "Misja międzyplanetarna", A. E. Van Vogt
  • "Tytan", John Varley
  • "20 tysięcy mil podmorskiej żeglugi", Jules Verne (Fraa Farara)
  • "Królowa Zimy", Joan D. Vinge
  • "Ogień nad otchłanią", Vernor Vinge
  • "Kocia kołyska", Kurt Vonnegut
  • "Syreny z Tytana", Kurt Vonnegut
  • "Wehikuł czasu", George Herbert Wells
  • "Gdy śpiący się budzi", George Herbert Wells
  • "Niewidzialny człowiek", George Herbert Wells
  • "Wojna światów", George Herbert Wells (Anek7)
  • "Tysiącletni sen", James White
  • "Szpital kosmiczny", James White (Fraa Farara)
  • "Trudna operacja" James White (Fraa Farara)
  • "Gdzie dawniej śpiewał ptak", Kate Wilhelm
  • "Aristoi", Walter Ion Williams
  • "Metropolita", Walter Ion Williams
  • "Księga Sądu Ostatecznego", Connie Willis
  • "Nie licząc psa", Connie Willis (Nutinka)
  • "Przejście", Connie Willis
  • "Trylogia Apostezjon", Edward Wnuk-Lipiński
  • "Dzień tryfidów", John Wyndham (Fenrir)
  • "Poczwarki", John Wyndham  (Fenrir)
  • "Kukułcze jaja z Midwich", John Wyndham
  • "Limes inferior", Janusz Andrzej Zajdel (Anek7)
  • "Paradyzja", Janusz Andrzej Zajdel
  • "Cylinder van Troffa" Janusz Andrzej Zajdel (Fraa Farara)
  • "Cała prawda o planecie Ksi", Janusz Andrzej Zajdel
  • "Ogon diabła", Janusz A. Zajdel  (oisaj)
  • "Dziewięciu książąt Amberu", Roger Zelazny (Nutinka), (Paskuda)
  • "Rakietowe szlaki", antologia 
  • "Kroki w nieznane 1970 - 1976", antologia (tom 4, oisaj) (tom 1 wyd. 1978, Pijewoda)tom 5, oisaj)
Poza wyzwaniem, ale zaliczone:
Bannery do pobrania:




A tutaj link do zeszłorocznej edycji KLIK!

115 komentarzy:

  1. Planuję przerwać moją niechęć do SF w tym roku, głownie za sprawą pakietu Zajdla z Bookrage.org. I bardzo korci mnie "Kocia kołyska", bo dawno dawno temu czytałam"Rzeźnię numer 5" - którą też zamierzam odświeżyć przy okazji.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Aż tak to nie :) A jak mi się zdarzy stworzyć recenzje wartą czytania to pewnie na BookHunters 2.0 - gdzie przy okazji zapraszam.

      Usuń
  2. na oko patrząc to czytałem gdzięś do 50% z pomocniczej listy simak kutner bester zelazny van vogt asimow strugackich itd trzymam kciuki za powodzenie akcji udanego nowego roku :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zazdroszczę, ale tylko połowicznie (w końcu wiele z tych lektur jeszcze przede mną i wiele frajdy z pierwszego czytania) :)

      Usuń
    2. frajdy nie zabraknie to gwarantuje :)same miłe wspomnienia mam z tych lektur :)

      Usuń
  3. Ja się dopisuję, bo już u Fenrira miałam zamiar.
    paskudnerecenzje.blogspot.com - zakładka "Wyzwania Czytelnicze" :)

    OdpowiedzUsuń
  4. Zgłaszam się, mam znowu ochotę na więcej fantastyki:-)

    OdpowiedzUsuń
  5. zmieniam w takim razie linka u siebie i dorzucam do ubiegłorocznych jeszcze Carda
    http://notatnikkulturalny.blogspot.com/2013/11/gra-endera-orson-scott-card-czyli-zanim.html

    OdpowiedzUsuń
  6. Też się zgłaszam - w zeszłym roku przeczytałam zdecydowanie za mało - z listy i spoza niej. ;)

    OdpowiedzUsuń
  7. No to zaczynam. :)

    Isaac Asimov - "Świat robotów":
    http://fraa-farara.blogspot.com/2014/01/fraa-w-czytelni-63-swiat-robotow.html

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. W końcu! :) Czekałam na Twoją pierwszą recenzję, obyś rozruszała ekipę :)

      Usuń
    2. Ciekawe, czy ekipa doczytała to, czego w sumie ja kompletnie nie zauważyłam i dopiero dziś przypadkiem mi wpadło w oczy: że w tej edycji jest książka na miesiąc, a nie na dwa miesiące. :D ;)

      Tak czy owak - czekam na Wasze recki, ludzie. ;)

      Usuń
    3. oczywiście że nie :( i widząc stosy do czytania pewnie 12 nie zrealizuję w tym roku. Ale mam ambicję choć kilku jeszcze nie opisanych tu klasyków zaliczyć

      Usuń
    4. Przynadziei: zrealizujesz! Taki Silverberg to kwestia dwóch wieczorów :)

      Usuń
    5. Potwierdzam, zrealizujesz! Podpowiadam tylko, że Asimova się czyta błyskawicznie. Serio. :) Dużo dialogów i wartka akcja. :)

      Usuń
  8. http://paskudnerecenzje.blogspot.com/2014/01/roger-zelazny-dziewieciu-ksiazat-amberu.html

    To ja zacznę z Zelaznym. :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. I pięknie! Zelaznego jakiś kiedyś horror czytałam, coś o Lokim było, ale to stare dzieje. Obecnie brnę przez Majipoor i choć bywa nudno, to nie odpuszczę :)

      Usuń
  9. Ja dalej Asimovem, ale spoko: czytam już ostatni tom cyklu^^ Znaczy no, później Fundacja cała mnie czeka, ale to może za jakiś czas :D Tak czy owak - na razie "Roboty z Planety Świtu":

    http://fraa-farara.blogspot.com/2014/01/fraa-w-czytelni-64-roboty-z-planety.html

    OdpowiedzUsuń
  10. ...i jeszcze raz ja^^ Kończę z Asimovem na razie. :) "Fundacja" musi poczekać, na razie zaś - "Roboty i Imperium":

    http://fraa-farara.blogspot.com/2014/01/fraa-w-czytelni-65-roboty-i-imperium.html

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zaszalałaś z tym Asimovem :) Choć ja właśnie trzeci tom Majipooru skończyłam i za chwilę zabieram się za czwarty ^^

      Usuń
    2. A taki trochę maraton miałam. ;) Ale na razie przerwa. W lutym łapię się za innego autora^^

      Usuń
  11. Nanana, jutro luty^^ Wszyscy gotowi? :D

    OdpowiedzUsuń
  12. Coś tu cicho. ;>

    Ode mnie w tym miesiącu "Szpital kosmiczny":
    http://fraa-farara.blogspot.com/2014/02/fraa-w-czytelni-68-szpital-kosmiczny.html

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Za dużo nowości wydają :)
      Ale spokojnie, u mnie na dniach się Boruń pojawi, klasyka rodzimej fantastyki :)

      Usuń
  13. Na przestrzeni lat sporo z tej listy mam już przedstawione (mniej lub bardziej) na blogu. Szkoda, że macie w regulaminie ograniczenie czasowe (tylko teksty od 01.01.14).

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jestem przekonana, że na liście jednakowoż są rzeczy, których jeszcze nie opisałeś. ;) No i zawsze można wrzucać rzeczy spoza listy. Cóż to by było za wyzwanie, gdyby można było zgłaszać teksty popełnione w ciągu całej swojej blogokariery? :P

      Usuń
    2. Dokładnie, pisz i wrzucaj nowe teksty, z przyjemnością poczytam :)

      Usuń
    3. Dzięki za zachętę, przemyślę to.
      W sumie w styczniu przeczytałem "Non stop" Aldissa. Powiedzcie mi, dobrzy ludzie, czy taki styl, jak mój tutaj zaprezentowany http://okurdejakiadresbloganojaniemoge.blogspot.com/2014/01/brian-w-aldiss-non-stop.html to bardziej recenzja czy jednak opinia? :P (ot, taka dola postmodernisty, gdy upadły definicje i zatarciu uległy granice, człowiek nie wie, co pisze, itd.). Jeśli coś takiego by przeszło - to ok, zgłaszam się.
      Rozumiem, że lista lektur skoro jest pomocnicza, to niekoniecznie trzeba się nią sugerować? :>

      Usuń
    4. Przecież recenzja to jest opinia właśnie :P Tak, wiem, regulamin to jakoś rozdziela, ale c'mon! ;> Śmiało się zapisuj, bo inni na razie nie szaleją zbytnio ;)
      A lista jest pomocnicza i jako taką należy ja chyba traktować - przynajmniej ja jestem do niej przywiązana tylko tak trochę xD

      Usuń
    5. Spoczko, to niniejszym zgłaszam się. ;)

      Usuń
    6. Bardzo mnie to cieszy: jak tylko ogarnę komentarze w moim hejterskim wpisie to zaktualizuję w końcu listę zgłoszonych blogerów i recenzji :)

      Usuń
  14. Olu, zgłaszam się do wyzwania. A propos, w zeszłym roku trochę więcej tego Carda poczytałem ale nie zgłaszałem tych notek do wyzwania, bo były krótsze niż przepisowe 2500 znaków :))

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Super! W weekend zaktualizuję listę uczestników i wkleję nowe linki. Obyś bawił się z nami dobrze :)

      Usuń
  15. PS. A jutro idę do biblioteki (bo dziś wysprzątałem mieszkanie, więc biblioteka na spokojnie jutro) po dobrą fantastykę no i po Lema. Muszę go "dziabnąć", i przemóc się po nielubianej lekturze w klasie bodajże szóstej. Pozdrawiam!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Hah, z Lemem próbowałam się zaprzyjaźnić chyba z cztery czy pięć razy - w końcu się udało i nie żałuję. On jest tak zróżnicowany, że trzeba próbować do skutku xD

      Usuń
    2. Będę próbował. Polubiłem w ciągu ostatniego roku i fantastykę i sci - fi :)

      Usuń
    3. I bardzo słusznie, gdyż albowiem ponieważ że - to bardzo zacne gatunki są. :P :D
      (choć mam wrażenie, że chodzi Ci o fantasy i sci-fi - bądź co bądź "fantastyka" to określenie nadrzędne, zawierające w sobie fantasy, sci-fi, horror i wiele innych ;) )

      Usuń
    4. Dokładnie, fantasy i sci - fi

      Usuń
    5. Lema polecam, do tej pory przeczytałam aż dwie jego książki (również w ramach walki z młodzieńczymi uprzedzeniami), i wiem, że warto. A nawet trzeba.

      Usuń
    6. Wypożyczyłem "Eden", "Solaris" i "Nięzwyciężony".

      Usuń
    7. Haha, czyli same takie, których jeszcze nie czytałam :D Ze swojej strony mogę polecić "Dzienniki gwiazdowe" i "Fiasko". :) Choć przed "Fiaskiem" warto przeczytać Pirxa, ja, niestety, tego nie zrobiłam i już wiem, że sporo smaczków mi umknęło. Ale książka i tak jest super, ma niesamowity, ciężkawy klimat. Od razu mówię, że zupełnie inny, niż "Dzienniki...". ;)

      Usuń
  16. Tymczasem zupełnie zapomniałam, że mam przeczytanego klasyka Douglasa Adamsa. :) Trochę odstaje od reszty, to prawda, niemniej jest to sci-fi i powstało pod koniec lat '70., więc się łapie. ^^

    http://fraa-farara.blogspot.com/2014/02/fraa-w-czytelni-69-autostopem-przez.html

    OdpowiedzUsuń
  17. http://notatnikkulturalny.blogspot.com/2014/02/czarnoksieznik-z-archipelagu-ursula.html
    przynajmniej jedna w lutym. I będzie ciąg dalszy o LeGuin

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. zaakceptujesz mimo, że to fantasy?

      Usuń
    2. Jaki jest sens akceptowania fantasy w wyzwaniu poruszającym ideę klasyków SF? :>

      Usuń
    3. Zaakceptuję w ramach wyjątku, ale do całorocznego podsumowania nie będę liczyć ^^
      Jeśli chodzi o Le Guin to chyba "Miasto złudzeń" było SF, polecam, czytałam dziecięciem będąc :P

      Usuń
    4. no dobra, macie rację, że lepiej nie. Obiecuję poprawę w marcu!

      Usuń
  18. Pytanko mam małe merytoryczne - trylogia "Księga Krótkiego Słońca" Gene Wolfe'a nada się?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jeśli mogę wtrącić, to Nowego Słońca jeszcze ok, ale Krótkiego Słońca nie łapie się w ramy czasowe, niestety. To przełom XX i XXI w., średnio się nadaje na "klasykę".
      Ale ofkoz nie ja tutaj ustalam reguły. ;)

      Usuń
    2. Ok, spoczko, mówi się trudno, to przeczytam to kiedyś tak po prostu. :D

      Usuń
  19. Mój pierwszy link w tym roku (postęp!):

    http://krimifantamania.blogspot.de/2014/02/harry-harrison-planeta-smierci.html

    OdpowiedzUsuń
  20. http://okurdejakiadresbloganojaniemoge.blogspot.com/2014/03/krzysztof-borun-osmy-krag-piekie.html marzec zaczynam wspomnianym gdzieś wyżej przez jednego z Szanownych Przedmówców "Ósmym kręgiem piekieł" Krzysztofa Borunia. Naładowałem tu przy okazji nieco własnych przemyśleń, które mogą się niektórym wydać nieco kontrowersyjne. :P

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. i w sumie jeszcze jedna rzecz - "Słuchacze" Jamesa E. Gunna. http://okurdejakiadresbloganojaniemoge.blogspot.com/2014/03/james-e-gunn-suchacze.html Mam nadzieję, że nie za krótko. ;)

      Usuń
  21. http://okurdejakiadresbloganojaniemoge.blogspot.com/2014/03/brian-aldiss-cieplarnia.html po latach przypomniałem sobie "Cieplarnię" Aldissa. :)

    OdpowiedzUsuń
  22. Wreszcie coś ode mnie w marcu :)
    http://fraa-farara.blogspot.com/2014/03/fraa-w-czytelni-71-kroniki-marsjanskie.html

    OdpowiedzUsuń
  23. Moje pierwsze spotkanie z Delanym:
    http://krimifantamania.blogspot.de/2014/03/samuel-r-delany-gwiazda-imperium.html

    OdpowiedzUsuń
  24. mechaniczną pomarańczę pewnie jeszcze w tym roku łyknę, ale na razie coś innego tego autora
    http://notatnikkulturalny.blogspot.com/2014/03/rozpustne-nasienie-anthony-burgess.html

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Cytując jedną z moich ulubionych ostatnio reklam "no i fajnie" :) Już dopisuję do listy, podobnie jak wcześniejsze linki :D

      Usuń
    2. dzięki! tylko nick popraw proszę

      Usuń
    3. Poprawione, przepraszam za literówkę :(

      Usuń
  25. To ja jeszcze do marca się dorzucę:

    http://fraa-farara.blogspot.com/2014/03/fraa-w-czytelni-73-fontanny-raju.html

    :)

    OdpowiedzUsuń
  26. I domknę ten miesiąc drugim tomem Szpitala Kosmicznego, o:

    http://fraa-farara.blogspot.com/2014/03/fraa-w-czytelni-74-gwiezdny-chirurg.html

    OdpowiedzUsuń
  27. Olu, wypisuję się, zaczynam drugi kierunek, nie dam rady, może w przyszłym roku? Pozdrawiam :-)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Phew, ja musiałem przerwać na miesiąc, bo pisałem magisterkę. :D

      Usuń
  28. Później niż zamierzałam, ale melduję się kwietniowo: http://fraa-farara.blogspot.com/2014/04/fraa-w-czytelni-74-marsjanski-poslizg-w.html :)

    OdpowiedzUsuń
  29. Witam,
    Jako, że planuję ponownie sięgnąć po Cykl Marsjański Robinsona, jak też po inne pozycje s-f, zgłoszę się i ja.

    blog dopiero tworzę, więc póki co pusty. Trochę inspiracji znalazłem też u Ciebie.

    http://otwierasz-ksiazke-i.blogspot.com

    OdpowiedzUsuń
  30. Kontynuuję kwiecień:

    http://fraa-farara.blogspot.com/2014/04/fraa-w-czytelni-76-przestrzeni.html

    i niepokoi mnie ta cisza - mamy połowę miesiąca. o.O Ja wiem, że święta itp., no ale EJ! ;)

    OdpowiedzUsuń
  31. I moja pierwsza recenzja w wyzwaniu:

    A. i B. Strugaccy - "Piknik na skraju drogi"

    http://otwierasz-ksiazke-i.blogspot.com/2014/04/smutne-oczy-mariszki.html

    OdpowiedzUsuń
  32. Zgłaszam się! Zaczynam od maja, dobrze? Zakładka ,,Eksplorując nieznane,,
    http://chcecosznaczyc.blogspot.com/

    OdpowiedzUsuń
  33. I kolejna recenzja.

    Aldous Huxley - "Nowy wspaniały świat"

    http://otwierasz-ksiazke-i.blogspot.com/2014/04/kazdy-nalezy-do-kazdego_27.html

    OdpowiedzUsuń
  34. Jest i moja kwietniowa lektura:
    http://krimifantamania.blogspot.de/2014/04/robert-silverberg-dying-inside.html

    OdpowiedzUsuń
  35. Krótka notatka na pożegnanie kwietnia - a krótka, bo skasowałam sobie notatki, ehhh...
    http://fraa-farara.blogspot.com/2014/04/fraa-w-czytelni-77-cylinder-van-troffa.html

    OdpowiedzUsuń
  36. Kochani, wrzuciłam podsumowanie, zainteresowanych zapraszam :) wszelkie aktualizacje już niedługo. Serio serio ;)

    OdpowiedzUsuń
  37. Uff, wreszcie maj podrzucam: http://fraa-farara.blogspot.com/2014/05/fraa-w-czytelni-78-trudna-operacja.html :)

    OdpowiedzUsuń
  38. Nigdy nie brałam udziału w tego typu akcjach (bo nigdy nie trafiłam na wyzwanie w temacie science fiction) i kiepsko się orientuję co i jak, więc parę pytań...
    1. Odnośnie bloga... Czy mogę brać udział w wyzwaniu z bloga, który nie jest przeznaczony do recenzji?
    2. Na jakich zasadach można zaproponować jakąś pozycję do tej listy?

    Pozdrawiam (i chętnie się dopiszę ;))

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ah... no i jeszcze jedno odnośnie tych recenzji.
      Czy nie macie nic przeciwko recenzjom na luzie? (Właściwie trafniej by było określić - esej z opinią/krytyką niż typowa recenzja) Bo potwornie nie lubię pisać wedle schematów.

      Usuń
    2. każdy z nas pisze jak mu w duszy gra :) nie zawsze trzymamy się utartych schematów więc spoko...

      Usuń
    3. Uff... Bo regulamin wydaje się nieco straszny ;)
      Dobra - zgłaszam się, a jak coś będę robić nie tak - to liczę, że nikt mi głowy nie urwie.

      Deklaruję udział i niebawem podeślę recenzję aktualnie czytanej książki.

      Usuń
    4. Ok... Moja "recenzja". Mam nadzieję, że taki styl może być ;)

      http://hinowe-kity.blogspot.com/2014/05/autostopem-przez-galaktyke.html

      Usuń
    5. No to jeszcze druga książka.

      http://hinowe-kity.blogspot.com/2014/05/wehiku-czasu.html

      Usuń
    6. Z tego co widzę spoza listy, ale jak najbardziej sci-fi i jak najbardziej klasyk.

      http://hinowe-kity.blogspot.com/2014/05/ksiezniczka-marsa.html

      Usuń
  39. I ja się dorzucam jeszcze do majowej puli :)
    http://fraa-farara.blogspot.com/2014/05/fraa-w-czytelni-79-451-stopni.html

    OdpowiedzUsuń
  40. No bez jaj ;> Już czerwiec, przypominam! :P
    Inna sprawa, że u mnie to miał być jeszcze maj, ale - choć książkę przeczytałam - długo się nie mogłam zebrać do notki. :) No cóż:

    http://fraa-farara.blogspot.com/2014/06/fraa-w-czytelni-80-ostatni-pan-i-wadca.html

    Pozdrawiam! :)

    OdpowiedzUsuń
  41. Trochę dziwna ta lista. Bardziej mi to przypomina listę znanych książek s-f niż listę klasyków...
    A już najbardziej mnie trafił George R. R. Martin na tej liście. Klasyka? Sci-fi? Naprawdę?
    Czemu w takim razie nie ma na liście Baxtera? Albo Reynoldsa? Równie współcześni co Martin, a chociaż piszą hard s-f i propagują klasykę gatunku. A Martin?
    Pasuje to do założeń wyzwania jak pieść do nosa. Zwłaszcza, że "Światło się mroczy" to nawet nie s-f, a bardzo kiepskie space fantasy.
    Poza listą (którą przydałoby się jednak poprawić tu i ówdzie) sama idea wyzwania naprawdę super. Chętnie bym dołączył, ale mam już przerobioną zdecydowaną większość klasyki. Chyba że nie macie nic przeciwko robieniu powtórek?
    Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ale "Światło się mroczy" Martina to lata siedemdziesiąte. Baxter i Reynolds, zdaje się, jednak są późniejsi. Jeśli dobrze pamiętam założenia wyzwania, na listę wchodzą rzeczy do 1989 r. czy jakoś tak... Inna rzecz, że jest to tylko lista pomocnicza i jeśli czegoś na niej brakuje, to po prostu się z tym zgłaszasz. Przecież my od dwóch lat ją niejako współtworzymy i rozwijamy. ;)

      Usuń
    2. Jak Reynolds to nie wiem, ale Baxter to się chyba na samą granicę łapię. Ostatnio czytałam jakąś jego książkę i bodajże z 91 lub 92. Tylko no właśnie... To co z Clarkiem? Pisał z Baxterem i pisał po 89, a Clarke to klasyk pełną gębą. Nowa jestem i nie wiem jak to za bardzo tutaj jest zorganizowane, ale wydaje mi się, że niektóre książki z lat 90tych też powinny się wliczać. Bo to trochę nie fair nie liczyć np. Clarka z lat 90, a liczyć space fantasy z lat 60tych. Ale to tylko moje odczucia. Sama jeszcze nadal nie wiem na jakiej zasadzie czytelnicy współtworzą listę ;)))

      Usuń
    3. Na tyle, na ile sprawdziłam (pytałam Internetów, nie to, żebym była specjalnie obcykana w datach), tamta rzecz Martina to 1977 r., więc imho nie ma problemu. Baxter zaczynał właśnie w 1991, Reynolds - w 1990 r. pojedyncze opko, powieści to w ogóle lata '00. Ja osobiście ich pod uwagę nie biorę - poczytam, ale niewyzwaniowo. ;) Może ten 1989 to tylko jakaś moja urojona cezura, ale ją lubię. xD
      Clarke'a, mimo mojej miłości do tego autora, też traktuję tak jak innych. Czyli np. Odyseja kosmiczna tak, ale rzeczy z Baxterem - nah. ;)

      W ogóle to wyluzujta. ;) Jak wspomniałam i jak w zeszłym roku wielokrotnie powtarzał Fenrir, to jest lista *pomocnicza*. Jeśli czegoś brakuje, a uważamy, że trzeba by dopisać - zgłaszamy się z recką. Ewentualnie jeśli pozycja mogłaby być kontrowersyjna, można zapytać przedtem, czy taka a taka recka by się policzyła - to też miewało tu miejsce (acz chyba w zeszłym roku..? Czy w tym też...? już nie pamiętam xD ). Przecież ja sama dorzuciłam tu choćby cały cykl robotów Asimova i chyba trochę Clarke'a. ;) I Lema, jeśli dobrze pamiętam. Nie ma co się przywiązywać do tych konkretnych tytułów. Byle zachować jakiś rozsądek i nie pchać się z jakimiś totalnie współczesnymi rzeczami czy z fantasy. :)

      Usuń
    4. A jak z "Ramą" Clarka? Ponoć równie wielki klasyk co "Odyseja". Pierwsza część to wiadomo - łapie się, ale druga to już chyba 89, a trzecia 90ileś. Ja to w sumie nie wiem jak oceniać nowszych. Klasyk bo data czy klasyk bo coś nowego wnosi do literatury... Bo jak tylko po dacie to jednak nie fair. Na razie dlatego się trzymam tytanów sci-fi (z Wellsem na czele ;)) Potem się zobaczy ;)

      Cicho - to moja pierwsza tego typu zabawa. Nigdy nie brałam udziału i muszę się dobrze orientować :D Poza tym nie jestem jeszcze oficjalnie zapisana na listę, ale mam nadzieję, że wyzwanie nadal żyje...
      Naprawdę? Nie wyobrażam sobie jak ta lista mogła istnieć bez Asimova! (Bardziej od niego kocham chyba tylko Wellsa ;)) Czyli chyba jednak zgłoszę się z resztą "Ramy" Clarka. Nie będę rozdzielać cyklu, a 20 lat książce wystarczy na bycie klasyką ;)

      Usuń
    5. @Fraa: Data się łapie, ale to nie zmienia faktu, że to nie s-f. Równie dobrze można tu postulować "Draculę" bo stary i też z wielkiej rodziny fantastyki. No i właśnie to mi zgrzyta. Taki Reynolds z lat 90 się nie łapie mimo, że wprowadził nowy podgatunek space opery do s-f, a space fantasy, którego wcale nie powinno być w wyzwaniu już tak, bo z 77. Niby fajnie, że lista otwarta i każdy może tu coś zaproponować, ale powinna być chyba większa selekcja skoro fantasy też przechodzi tylko dlatego, że w tle jest kosmos. Zwłaszcza, że taka ścisła klasyka to i tak głównie hard s-f.
      Czyli data 89 nie jest regulaminowa? ;)
      W takim razie - mimo iż nie biorę udziału w zabawie - uważam, że przydałoby się wywalić z listy Martina, za to dopisać Lovecrafta (klasyk i prekursor s-f).

      @Ann: A to też jest dobre pytanie. Sprawdziłem nawet Rama to 71, 89, 91 i 93 - czyli masz rację granica powinna być jednak płynna.

      Ogółem powodzenia wszystkim w zabawie. Pomysł jest wspaniały i oby trwał, bo to niesamowicie miła odmiana od wszystkich wyzwań z fantasy i nowościami książkowymi. Trzymam za was wszystkich kciuki.

      Ps. Nie odbierajcie tego mojego narzekania negatywnie. Zwłaszcza z tym Martinem jestem czepliwy po tym jak ostatnio nawet w bibliotece jakiś "geniusz" wrzucił Martina z "Grą o Tron" do działu s-f. Facet napisał jedno kiepskie space fantasy na początku kariery, a teraz ludzie nawet bajeczki o smokach ustawiają obok s-f. Dlatego jestem przeczulony (tak samo jak na mylenie space opery ze space fantasy i nazywanie Gwiezdnych Wojen filmem s-f). Nic osobistego drogie panie.
      Serdecznie pozdrawiam i dobrej zabawy w czytaniu życzę :)

      Usuń
    6. Czyli dobrze pamiętałam, że nie dużo tam było różnicy w latach :)
      No to jak skończę swój Wellsowski maraton to się tu zgłoszę z całą "Ramą".

      Dziękuję.
      Rozumiem. Też mnie wiele rzeczy irytuje choć mnie akurat bardziej z zakresu filmów i telewizji. Ja to rozumiem. W końcu i tak musiałam się wtrącić, bo już od dawna ciekawi mnie na jakiej zasadzie jest współtworzona ta lista.
      I zachęcam do dołączenia się. też mam większość przerobioną i czytam w ramach powtórek, ale zabawa jest przy tym ogromna, więc polecam! :)

      Usuń
    7. A tam, bardzo dobrze, że są wątpliwości, bo to pozwoli na ustalenie reguł gry :)

      Ten przykład z Draculą wcale nie jest taki oczywisty - to znaczy co prawda u Stokera to jednak jest nadprzyrodzona moc itp., a nie nauka, ale pamiętam, że była całkiem duża dyskusja wokół "Frankensteina" swego czasu. :)

      Co do samego Martina, to ja tak za bardzo tutaj go nie bronię, bo nie czytałam, więc nie wiem. Mogę tylko pobronić aspektu "współczesności". ;)

      Jeśli idzie o tę datę 1989, to już sama nie wiem: wydaje mi się, że ona była w zasadach. Z drugiej strony, teraz jej nie widzę, więc już się zgubiłam. xD Ale będę się jej trzymać i już. xD Rozumiem Wasze postulaty o płynnej granicy, ale osobiście po prostu nie przepadam za płynnością, bo to prowadzi do takiego przesuwania, że a może jeszcze rok późniejsza rzecz, a przecież dwa lata później coś było, a co z tym cyklem z kolejnych lat... i wylądujemy w latach '10 ostatecznie. ;)

      Z drugiej strony, w zasadach wyzwania nic nie jest powiedziane, że to musi być tylko hard sci-fi. Ja tam nie mam nic przeciwko space operze i nie wiem, czy ma sens zacieśniać aż tak. Mimo wszystko wyzwanie powinno być przyjazne uczestnikom, bo się wykru... *rozgląda się wkoło* ...aaa, nieważne. :P

      Usuń
    8. O "Frankenstein" to też ciekawa sprawa. Ale to chyba tak samo jak wspomniany Lovecraft - łapie się na dwa gatunki... Chociaż mi się zawsze bardziej kojarzy z klasyką horroru ;)

      W sumie ja też wolę wiedzieć konkretnie czego się trzymać i wtrąciłam się Wam w rozmowę z ciekawości by się zorientować w szczegółach i wiedzieć jak to jest z nowszymi rzeczami lub cyklami na przestrzeni lat.
      Tak samo jak mam nadzieję, że nikt mnie nie zje za to, że piszę nieregulaminowe recenzje ;)

      Usuń
  42. Kontynuując - za mną Zajdlowa "Cała prawda o planecie Ksi". :)

    http://fraa-farara.blogspot.com/2014/06/fraa-w-czytelni-81-caa-prawda-o.html

    Pozdrawiam! :)

    OdpowiedzUsuń
  43. Zgłaszam "Długa Ziemia" - Terry Pratchett & Stephen Baxter

    http://otwierasz-ksiazke-i.blogspot.com/2014/06/na-krance-swiatow-i-dalej.html

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. I właśnie dlatego mówiłam o cezurze jakiejś. ;) 2012 r. - klasyka sci-fi? :D

      Usuń
    2. W zasadach wyzwania nie ma ani słowa o tym, że tylko Klasyka się łapie... Jakiegokolwiek ograniczenia czasowego co do wydania książki też nie ma... Jest tylko POMOCNICZA lista lektur i tyle.
      A tak na marginesie, to jest na to jakaś reguła ile lat musi upłynąć od wydania książki, żeby stała się klasyczną? To chyba nie kwestia daty publikacji.
      Pozdrawiam

      Usuń
    3. A widzisz - i tu pewnie mój błąd, bo dla mnie tegoroczna edycja i zeszłoroczna edycja to jeden ciąg i ma te same zasady. Nie wskażę teraz wszystkich reguł, jakie obowiązywały w zeszłym roku, bo niestety na Zaginionym Almanachu nie ma już wyzwaniowej podstrony, mogę co najwyżej wskazać założenie na ten rok, kiedy jeszcze myśleliśmy, że wyzwanie będzie realizowane właśnie tam (bo akurat ta notka jeszcze tam wisi): "Założenia się nie zmieniają: czytamy i recenzujemy klasykę science fiction."

      Jeśli jednak założenia się zmieniły wraz z przenosinami wyzwania tutaj, to zwyczajnie o tym nie wiedziałam i odszczekuję swoje czepy.

      Co do na-marginesu, to cóż - oczywista, że to nie TYLKO kwestia daty publikacji i że granica jest płynna. Niemniej owszem, żeby ocenić wagę jakiegoś dzieła i jego wpływ na dalszy rozwój gatunku - czyli żeby móc nazwać coś klasyką - musi nieco czasu upłynąć i to chyba nie jest nic zaskakującego?

      Pozdrawiam również.

      Usuń
    4. Znów się wtrącę. Ale jeśli autor jest już za życia klasykiem? Bo na liście wcale samych klasyków książkowych nie ma - są różne starsze niż 20 lat książki. Więc w końcu "klasyka sci-fi" czy "stare sci-fi"?

      Usuń
  44. I świętując piątek 13-ego - "Paradyzja":

    http://fraa-farara.blogspot.com/2014/06/fraa-w-czytelni-83-paradyzja.html

    OdpowiedzUsuń
  45. http://okurdejakiadresbloganojaniemoge.blogspot.com/2014/07/kir-buyczow-utwory-wybrane-3-osada.html hejka, dawno mnie tu nie było

    OdpowiedzUsuń
  46. Wow, no nareszcie! :) Myślałam, że już wszyscy zapomnieli o wyzwaniu o.O

    Enyłej - skoro wyszło na to, że nie mamy żadnej konkretnej cezury, też sobie nieco wybiegłam poza 1989 r. - acz niewiele.
    A "Czerwony Mars" chyba jest uznawany za klasykę^^
    http://fraa-farara.blogspot.com/2014/07/fraa-w-czytelni-86-czerwony-mars.html

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Też mam nadzieje, że te parę lat w tę czy w tamtą nie zrobią różnicy. ;)

      Usuń
  47. http://okurdejakiadresbloganojaniemoge.blogspot.com/2014/07/william-gibson-bruce-sterling-maszyna.html klasyka steampunku z 1991 roku się nada? :>

    OdpowiedzUsuń
  48. a było jakieś ograniczenie odnośnie języka, w którym została napisana omawiana książka? jak nie, to taki poczciwy easy-reading http://okurdejakiadresbloganojaniemoge.blogspot.com/2014/07/george-rr-martin-tuf-voyaging.html

    OdpowiedzUsuń
  49. http://okurdejakiadresbloganojaniemoge.blogspot.com/2014/08/philip-jose-farmer-gdzie-wasze-ciaa.html ktoś już się za to wziął, ale nie sugerowałem się ;)

    OdpowiedzUsuń
  50. iiii to jeszcze raz ja http://okurdejakiadresbloganojaniemoge.blogspot.com/2014/08/timothy-zahn-zaginiona-rasa.html

    OdpowiedzUsuń
  51. http://okurdejakiadresbloganojaniemoge.blogspot.com/2014/08/robert-heinlein-dubler.html iiiiiii cóż. To znów ja.

    OdpowiedzUsuń
  52. Dobra, udało mi się jeszcze w sierpniu: http://fraa-farara.blogspot.com/2014/08/fraa-w-czytelni-91-ksiezniczka-marsa.html
    Cóż, na wakacje siedziałam w nieco innych klimatach, więc tylko tyle. ^^

    OdpowiedzUsuń
  53. Wyzwanie dobiegło już do końca, c'nie?

    OdpowiedzUsuń

Szanuję krytykę, ale tylko popartą odpowiednimi przykładami. Jeśli chcesz trollować, to licz się z tym, że na tym blogu niekulturalnych zachowań tolerować nie będziemy, a komentarze obraźliwe będą kasowane :)